İstanbul Okan Üniversitesi Hastanesi Üroloji Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Ali Yıldız, çok faal mesane hakkında bilgilendirdi.
1. Çok etkin mesane nedir, neden olur?
Mesane böbreklerden üretilen idrarı depolayan organdır. Kas yapıdan oluşur, kese formundadır ve yaklaşık 500 cc idrar depolayabilir. Çok etkin mesane ise, isminden anlaşılabileceği üzere idrar kesesinin depolama işlevlerinde ortaya çıkan sorunlar nedeniyle olağana nazaran daha fazla (aşırı) çalışması olarak tanımlanabilir. Çok etkin mesanenin şikayetleri, sık idrara gitmek, ani idrara sıkışma hissi, tuvalete yetişemeden idrar kaçırma, gece idrara kalkmak üzere semptomların birkaçını barındırabilir.
2. Çok etkin mesane risk faktörleri nelerdir?
Aşırı etkin mesane sendromu için birkaç risk faktörü vardır: Yaşın artması, diyabet, genişlemiş prostat, idrar yolu enfeksiyonu, gebelik, doğum ve fazla kilo çok faal mesane riskini artırabilmektedir. Ayrıyeten kimi genetik faktörlerin, insanları çok faal mesaneye ve idrar tutamamaya karşı daha hassas hale getirdiği de ortaya çıkarılmıştır. Yani genetik faktörler de değerlidir.
3. Ortalama tuvalete gitme müddeti ne olmalı? Ne vakit tehlikeli hal alır?
Normalde bir insanın idrara çıkma sıklığı gün boyunca 4-8 kere ortasında olmalıdır. Geceleri kalkıp birden fazla tuvalete gitmek ya da gün boyunca 8 defadan daha fazla idrara çıkma durumu idrar sıklığının olağandan fazla olduğunu gösterir.
4. Sağlıklı bir mesaneye sahip olmak için neler yapılabilir?
Günde en az 1,5-2 litre sıvı tüketilmelidir. Gece uyumadan dört saat evvel sıvı alımından kaçınılmalı, yatmadan evvel mesane boşaltılmalıdır. Akşam saatlerinde sulu meyve ve zerzevat tüketiminden uzak durulmalıdır. Çok kafeinli, asitli, baharatlı yiyecek ve içecekler ile çok alkol tüketiminden kaçınılmalıdır. Fizikî aktivite artırılmalı, kilo vermeyi destekleyecek şeklide istikrarlı ve sistemli beslenilmelidir. Varsa sigara alışkanlığından vazgeçilmelidir. Kronik kabızlık ve tuvalete çıkarken zorlanmanın önlenmesi için diyete lifli besinler eklenmelidir.
5. Etkin mesane nasıl tedavi edilir?
Bu şikayetler topluluğunun bütün şikayetleri ortadan kaldıran tek bir tedavisi maalesef mümkün değildir. Bu nedenle hastanın şikayetlerinin başlanan tedaviden sonra takibi epeyce kıymetlidir, zira tedavi başarısı şahıstan bireye değişecektir. Hastalığın birden fazla tedavi tekniği bulunur, ancak hastadan öncelikle ömür usulünde değişiklikler yapması ile pelvik antrenman alışkanlığı geliştirmesi istenir. Bunlara ek olarak ilaç tedavisi de uygulanabilir. Bütün bu tedavi tekniklerinin sonuçsuz kaldığı hastalarda mesane botoks uygulamaları ve hudut iletimini azaltan cerrahi müdahaleler tercih edilebilir. Kimi durumlarda mesanenin büyütülmesi de tesirli bir tedavi tekniği olarak kullanılabilir.
6. Etkin mesane sorunu botoks ile tedavi edilebilir mi?
“Clostridium botulinum” isimli bakteriden elde edilen ve tıbbi bir protein olan botoks, dünyada ve Türkiye’de sırf kozmetik maksatlı değil, nöroloji ve üroloji üzere alanda da faal bir tedavi metodu olarak tercih edilmektedir. Günümüzde çok faal mesane probleminde da botoks değerli tedavi seçenekleri ortasına girmiştir. Botoks, mesane kası içine enjekte edildiğinde o kas yahut kas kümelerinin sonlarını süreksiz olarak devre dışı bırakıp, istemsiz hareketleri ve çok kasılmayı ortadan kaldırır. Bu etkiyi, hudut uçlarında bulunan asetil kolin denilen unsurun salınımını durdurarak sağlar. Sürecin hastane kurallarında ve ameliyathanede yapılması değerlidir. Tedavi sonrası hastaların büyük çoğunluğunda idrara çıkma ve idrar kaçırma sıkıntıları azalır ve birden fazla vakit büsbütün düzgünleşme sağlanır. Kimi hastalarda süreç sonrası idrar yapmada zorluk yaşanabilir. Lakin bu süreksiz bir durumdur ve 10-14 gün içerisinde şikayetler büsbütün ortadan kalkar. Aktifliği ise 6 ila 12 aya kadar devam eder. Bu tedaviden yarar gören hastalarda ilacın aktifliği geçtikten sonra tekrar enjeksiyonlar gerekebileceği bilinmelidir.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı