TSKB Ekonomik Araştırmalar TSKB Yeşil Kuğu Platformu kapsamında yayımladığı İklime Dair in yedinci sayısında orman Escort Bostancı ve toprak temasını odağına aldı Ormansızlaşma arazi tahribatı ve biyoçeşitlilik kaybı üzere bahislerin insanlığın geleceği için hayati kıymet taşıdığına dikkat çeken çalışma Türkiye ormanlarındaki mevcut durum iklim finansmanı global besin Bostancı Escort garantisi ve iklim adaleti üzere mevzuları da geniş bir çerçevede ele alıyor
Tarım ve Orman Bakanlığı nın bilgilerine nazaran 2020 yılı prestijiyle Türkiye nin yüzde 29 u orman toprağı pozisyonunda Bostancı Escort Bayan TSKB Ekonomik Araştırmalar Yeşil Kuğu Platformu kapsamında yayımladığı İklime Dair in yedinci sayısında bu oranın son 50 yılda yaklaşık 2 7 milyon hektar orman yeri artışı manasına geldiğini tabir ediyor 2021 yılında Türkiye de meydana gelen orman yangınlarında 205 bin hektar düzeyinde orman alanı kaybedildiğinin altını çizen çalışma ülkemizde ekonomik maksatlar için sınıflandırılmış orman topraklarının toplam orman yerinin yüzde 42 sini oluşturduğu dünya genelinde yüzde 30 düzeyinin üzerinde olan kelam konusu oranın Avrupa bölgesinde yüzde 56 olduğunu vurguluyor
Sera gazı salımlarının yüzde 12 si orman tahribatlarından kaynaklanıyor
2020 yılı prestijiyle Türkiye ormanlarında tutulan karbon ölçüsünün yaklaşık 2 milyar ton olarak hesaplandığını hatırlatan çalışmaya nazaran ormanların tarım yahut altyapı üzere farklı hedeflere yönelik yere dönüştürülmesi olarak tanımlanan ormansızlaşma terimi sadece karasal biyoçeşitlilik kaybına yol açmakla kalmıyor ormanların karbon tutma kapasitesinin azalmasına da neden oluyor Son 20 yılda dünya ormanlarının toplam global emisyonların yaklaşık yüzde 20 sine denk gelen 7 6 milyar ton karbonun atmosferden çekilmesini sağladığının altını çizen çalışma ormansızlaşma ve orman tahribatının toplam sera gazı salımlarının yüzde 12 sinden sorumlu olduğunu vurguluyor Pek çok milletlerarası örgüt dataları ile derlenen çalışmada 1990 2020 yılları ortasında temelde tarıma yönelik arazi dönüşümü sebebiyle tüm dünyada Libya nın yüz ölçümünün iki buçuk katından daha büyük bir alana denk gelen 420 milyon hektarlık orman alanının yok olduğu belirtiliyor Çalışmada 2050 yılına kadar kuraklık nedeniyle dünyada 216 milyon insanın zarurî göç mağduru olacağı yahut orman alanlarındaki mevcut azalış eğilimi nedeniyle ormansızlaşmayı durdurma bileşenini içeren Birleşmiş Milletler BM 15 inci Sürdürülebilir Kalkınma Amacı nın yakalanmasının en düzgün ihtimalle 2045 e kadar mümkün görünmediği üzere çarpıcı bilgiler de mevcut Tüm dünyadan ndişe verici datalara karşın İklime Dair ormanlaştırma faaliyetleri ve yine canlanan doğal orman alanlarının da tesiriyle tıpkı devirdeki net orman kaybının 178 milyon hektar olarak hesaplandığını vurguluyor
İklim krizinin ekonomik tesirleri bölgesel olarak değişiklik gösterecek
Çalışma iklim krizinin ekonomik tesirlerinin bölgesel olarak eşit olmayacağını da vurguluyor Güneydoğu Asya ve Latin Amerika nın daha kurak kurallarla karşı karşıya kalacağı beklenirken kuzey yarım kürede yer alan gelişmiş iktisatların iklim değişikliğinin olumsuz tesirlerine daha az maruz kalacağı öngörülüyor Kelam konusu tesirlere daha hazırlıklı olmaları nedeniyle bu ülkeler nispeten daha düşük ekonomik risk taşıyor
Öte yandan Swiss RE nin İklim İktisadı Endeksi ne husus 48 ülke ortasında yer alan Türkiye için çalışmada bedellendirilen üç başka global ısınma senaryosunda 2040 yılına kadar yüzde 2 5 ile yüzde 10 3 ortasında potansiyel GSYH daralması öngörülüyor Kelam konusu rapora nazaran Türkiye genel iklim riski sıralamasında 48 ülke ortasında 15 inci çok kuraklık riski sıralamasında 4 üncü çok yağış ve sel sıralamasında 26 ıncı ve iklim değişikliğinin tesirleriyle uğraş edebilme kapasitesi sıralamasında 36 ıncı pozisyonda
Çalışmada öne çıkan başka satır başları ise şöyle
- Arazi tahribatının en değerli sonucu; kuraklık ve çölleşme. Bu iki kavramın global besin teminatına olan olumsuz tesiri ise artış eğiliminde bulunuyor. Örneğin Birleşmiş Milletler Dünya Besin Programı (WFP), 2022 ve 2023 yıllarında 46 ülkede yerleşik 49 milyon insanın kıtlık yahut kıtlığa yakın hayat kurallarına maruz kalabileceğini öngörüyor. Arazi tahribatının sebep olduğu ekosistem bozulması yıllık 6,3 trilyon dolar fiyatında mal ve hizmet kaybına sebep oluyor.
- Dünyada mevcut hayvan, bitki ve böcek çeşitlerinin yüzde 80’ine mesken sahipliği yapan tropik ormanlardan 1980-2000 yılları ortasında kaybedilen toplam 100 milyon hektarlık alan, yeryüzünde yaşayan 100 milyon canlı çeşidini yok olma tehlikesi ile karşı karşıya bıraktı. İktisadi İş Birliği ve Kalkınma Teşkilatı’nın (OECD) iddialarına nazaran biyoçeşitlilik sayesinde elde ettiğimiz tohum döllenmesi, suyun temizlenmesi, sel önlenmesi yahut karbon tutulması dahil pek çok ekosistem hizmetinin kıymeti global düzeyde yıllık 125 ila 140 trilyon dolar düzeyinde. Kelam konusu fiyat global GSYH’nin yaklaşık bir buçuk katı.
- Yaz mevsiminin yeni başlamasına karşın dünyanın pek çok bölgesi şimdiden eskisinden daha sık ve daha güçlü sıcak hava dalgaları ve kuraklığa maruz kalıyor. Dünya Meteoroloji Örgütü’nün varsayımlarına nazaran global ısınmanın önümüzdeki beş yıl içinde endüstrileşme öncesi periyoda kıyasla 1,5oC’den fazla artma ihtimali yaklaşık yüzde 50.
Kaynak BYZHA Beyaz Haber Ajansı