“Kazanılmış başarısızlık sendromu” da denilen öğrenilmiş çaresizlik sendromunda kişi, yaşadığı başarısızlıklar nedeniyle “bir şeyleri başarma isteğini” günden güne kaybedebiliyor. Uzman Klinik Psikolog Özgenur Taşkın, öğrenilmiş çaresizlik sendromunda kişinin genelde makûs durumlarla karşılaşacağına dair inançlarının yüksek olduğunu belirterek “Sürekli olarak makûs durumlarla müsabaka ihtimalini zihinlerinde fiyatlar.” dedi.
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Beyin Hastanesi Uzman Klinik Psikolog Özgenur Taşkın, öğrenilmiş çaresizlik sendromuna ait değerlendirmede bulundu.
“Kazanılmış başarısızlık sendromu” da deniyor
Uzman Klinik Psikolog Özgenur Taşkın, “kazanılmış başarısızlık sendromu” da denilen öğrenilmiş çaresizlik sendromunu, “Organizmanın göstermiş olduğu yansıların sonuca ulaşmaması durumunda, sonucu değiştiremeyeceğine karşı oluşan inanç ile gelen bir ruh hâli durumu” olarak tanımladı.
Kişi, başarma isteğini kaybediyor
Uzman Klinik Psikolog Özgenur Taşkın, “Kazanılmış başarısızlık, insanlarda vakitle oluşan başarısızlıklar karşısında kişinin bir şeyleri başarma isteğini günden güne kaybetmesine sebep olur. Artık birtakım mevzularda yahut genel olarak başarısız olacağına dair bir inanç geliştirmesi ile kendini gösterir.” dedi.
Şahsa çaresiz hissettiriyor
Özgenur Taşkın, “Bir öbür deyişle, istenmeyen sonuçların istenilen sonuçlara dönüştürülme ya da sonuçsuz kalan durumların bir sonuca ulaştırılma ihtimali varken bireylerin büsbütün çaresiz hissetmeleri öğrenilmiş çaresizlik sendromudur. Belli bir tahlil yolu bulunan durumlar için yeniden de çaresiz hissedilmesine yol açan bu sendrom, anksiyete bozukluğuna ve depresyona da sebep olabilmektedir.”uyarısında bulundu.
Çaresiz ve güç durumda olma hali genellenir
Öğrenilmiş çaresizlik sendomunun, bir kişinin tekrar eden gerilimli durumlar yaşaması sonucunda ortaya çıktığını kaydeden Uzman Klinik Psikolog Özgenur Taşkın, “Öğrenilmiş çaresizlik durumunun pekiştiği bireyler, bu gerilimli durumları değiştirme ihtimalinin olduğu vakitlerde bile bilakis inanırlar. Çaresiz ve güç durumda olma halini genelleyip motivasyon kaybına uğrar ve harekete geçmek bile istemezler. Yetişkinlerde öğrenilmiş çaresizlik, kişinin güç durumlar karşısında reaksiyonsuz kalmasına neden olur.” dedi.
Zihinde daima berbat durumla müsabaka ihtimali tutulur
Öğrenilmiş çaresizlik sendromunda bu şahısların genelde berbat durumlarla karşılaşacaklarına dair inançlarının yüksek olduğunu kaydeden Uzman Klinik Psikolog Özgenur Taşkın, şunları söyledi:
“Sürekli olarak berbat durumlarla müsabaka ihtimalini zihinlerinde meblağlar. Potansiyel bir tahlili olsa bile bu makûs ve gerilimli durumları yönetmekte başarısız olacaklarını düşündükleri için sahiden de başarısız olurlar. Mesela bir bağımlılık hastası, maddeyi birkaç defa bırakmaya çalıştıktan sonra bu teşebbüslerinde başarısız olması hiçbir vakit uyuşturucu unsur kullanımını bırakamayacağı inancı geliştirmesine neden olur bu da yetişkinlikte öğrenilmiş çaresizliğe örnek olarak verilebilir. Akabinde artık bırakma teşebbüsünde bile bulunmak istemeyecektir. Hatta pek çok kere ‘Çok doktora gittiğim halde bırakamadım’ üzere telaffuzlar duyulmuştur. Burada ruhsal savunmalar devreye giriyor ve aslında kişi bırakmak istemiyor. Doğal ki bu durum kişi farkında olmadan gerçekleşiyor.”
Bu belirtilere dikkat!
Öğrenilmiş çaresizlik sendromunun belirtilerine de değinen Uzman Klinik Psikolog Özgenur Taşkın, “İnsanların hayat heveslerini kaybederek yalnızca sorumluluklarını yerini getirmeye başlamaları kıymetli belirtiler ortasında yer almaktadır. Ayrıyeten hafızada zayıflamaya sebep olan bu sendrom, özgüven eksikliğiyle de kendini belirli etmektedir. Bunların yanı sıra insanların fizikî ve ruhsal olarak her türlü acıyı kabullenmeye başlamaları da bu sendromun belirtileri ortasında yer almaktadır.” dedi.
Uzman Klinik Psikolog Özgenur Taşkın, bu belirtilerden rastgele birinin şahısta bulunması halinde bir uzmana danışılması gerektiğini söyledi.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı