Koronavirüs hepimizin hayatını çok etkiledi Şimdiye kadar koronavirüsten çok sayıda kişi hayatını kaybetti Yeni aşıların Kadıköy Escort bulunmasıyla birlikte içimizde bir umut belirdi Ülkemizde Biontech aşısının da uygulanmaya başlanmasıyla birlikte bilhassa alerjik hastalığı olan şahıslar hangi aşıyı seçecekleri konusunda baş karışıklığı yaşıyor Aşılara karşı gelişen önemli alerjik Bostancı Escort tepki gelişen hadiselerin bildirilmesi ile birlikte alerjik hastalığı olanlar kaygılı Alerji ve Astım Derneği Lideri Prof Dr Ahmet Akçay alerjisi olanların hangi aşıyı tercih etmesi gerektiği hakkında ayrıntılı bilgi verdi Ümraniye Escort
Almanya nın Pfizer BioNTec Aşısı ve Çin in Coronavac Aşısı Nedir
Almanya nın Pfizer BioNTech aşısı mRNA tabanlı COVİD 19 aşısıdır Başka mRNA aşısı Moderna aşısıdır BNT162b2 aşısı için BioNTech teknolojisi SARS CoV 2 koronavirüsün COVID 19 yüzeyinde bulunan diken proteininin bir kısmını kodlayan nükleositle modifiye edilmiş mRNA modRNA kullanımına dayanmaktadır Bu aşıda mRNA tarafından diken proteinin bir kesimi bedende oluşur ve bu da bedende bağışıklık oluşturur Bu bağışıklık enfeksiyona karşı müdafaa sağlar
Çin in Sinovac firmasının Coronavac aşısı formaldehitle inaktive edilen ve adjuvan olarak alüminyum kullanılan meyyit aşıdır Virüs parçalanıp etkisiz hale getirilerek bedenimize orta verilmeden bağışıklığımızı uyarmaktadır Meyyit aşı olduğu için daha inançlı olduğu düşünülmektedir
Aşıların Aktifliği Nasıl
BioNTech aşısı için firma yetkilileri tarafından açıklanan aktiflik oranını 91 3 olarak bildirilmiştir Coronavac aşısının aktiflik oranı Türkiye deki datalara nazaran 83 olarak bildirilmiştir Aşının önemli ve orta şiddetteki enfeksiyonlara karşı müdafaada 100 tesirli olduğu bildirilmiştir Her iki aşının da aktiflik oranları birbirlerine yakın görünüyor
Aşıların Yan Tesirleri Nelerdir
Pfizer Biontech COVID 19 aşısı yan tesirleri başka yetişkin aşılarına benzeridir Klinik denemeler sırasında çok yaygın olarak kabul edilen sıklık sırasına nazaran yan tesirler şunlardır
Enjeksiyon yerinde ağrı ve şişlik
Yorgunluk
Baş ağrısı
Kas ağrıları
Titreme
Eklem ağrısı ve ateş Ateş ikinci dozdan sonra daha sık görülmektedir
Coronavac aşısında en sık görülen yan tesiri enjeksiyon bölgesinde ağrıdır ve 17 oranında görülmüştür Bu ağrının genelde hafif derecede olup 48 saat içinde düzeldiği görülmüştür Bunun dışında görülen yan tesirler aşı uygulanan bölgede şişlik kızarıklık olması yorgunluk hafif ateş titreme baş ağrısı kas eklem ağrısı kusma ve ishaldir Bu belirtiler aşı yapıldıktan sonra bir hafta içinde ortaya çıkabilmektedir Şimdiye kadar ölümcül bir tepki bildirilmemiştir
Aşıların Alerji Riskleri Nedir
Aşılara karşı gelişen alerjik tepkiler çoklukla etkin bileşenin kendisinden çok katkı unsurlarına ve aşıdaki koruyucular ve antibiyotikler üzere bileşenlere bağlıdır Aşılar ayrıyeten üretim sürecine bağlı olarak az ölçüde protein içerebilir
BioNTech aşısı için milyon doz aşı başına yaklaşık on bir hadisede şiddetli alerjik tepki gözlenmiştir ABD Hastalık Denetim ve Tedbire Merkezlerinin bir raporuna nazaran bu alerjik tepkilerin 71’i aşılamadan sonraki 15 dakika içinde gelişmiş ve çoğunlukla 81 bir alerji yahut alerjik tepki hikayesi olan bireylerde meydana geldiği bildirilmiştir
Aşıya karşı gelişen alerjik tepkilerin nedeninin BioNTech aşısındaki mRNA nın bozulmasını engellemek suda çözünmesini sağlamak için kullanılan polietilen glikol PEG hususuna bağlı olabileceği düşünülmektedir Ayrıyeten mRNA nın kendisinin de alerji yapabileceği düşünülmektedir Alerjinin nedeni PEG unsuru yahut mRNA hususuna bağlı düşünülse de bilimsel yayınlarda bu durum net olarak gösterilmemiştir Yeni yayımlanan bir makalede alerjik şok olarak bildirilen 4 hadisenin izleminde bu durumun alerjik şok olmadığı alerjik şoku taklit eden durumlar olduğu bildirilmiştir
Coronavac aşısı için genelde kıymetli bir alerjik tepki bildirilmemiştir Alerjik döküntü ve alerjik şok riski her aşıda olduğu üzere ender de olsa vardır Almanya nın aşısı üzere ilaç alerjilerinde riskli bir aşı olmamakla birlikte yeniden de alerji riski yok denilemez Aşı yapılan sıhhat kuruluşlarında alerji riskine karşı adrenalin ilacı hazır bulundurulmaktadır Sonuçta elde edilen bilgiler az sayıda aşı uygulamalarının raporudur BioNTech firmasının aşısında bulunan polietilen glikol unsuru bu aşıda olmadığı için alerji gelişme riski daha azdır denilebilir Çin aşısının İçeriğinde gözetici unsur bulunmamaktadır Aşı içeriğinde disodyum hidrojen fosfat alüminyum hidroksit sodyum dihidrojen fosfat sodyum klorür yardımcı unsur olarak bulunmaktadır Bu hususlara karşı alerji hikayesi olanlara aşı yapılmaması gerekir
Alerjik Hastalığı Olanlar Hangi Aşıyı Olsunlar
Alerjik astım egzama alerjik nezle ve öbür alerjik hastalığı olan bireylerin gerek BioNTech gerekse Çin aşısı Coronavac aşısı olmasında sakınca yoktur Yalnızca alerjik hastalığı olanların aşılarını hastane ortamında yaptırmaları ve aşı sonrası 30 dakika nezaret altında beklemeleri yararlı olacaktır
İlaç alerjisi ve besin katkı hususlarına alerjisi olanlar için BioNTech aşısının alerji riski daha yüksektir Bu nedenle bilhassa ilaçların tablet formuna alerjik tepki geçirmiş olanlar ilaç alerjisinin nedeni tespit edilmemiş olanlar besin katkı hususuna alerjisi olanların BioNTech aşısı yerine Çin aşısı Coronavac aşısı olması alerji riski açısından daha emniyetli olabilir
Aşılara alerji gelişme potansiyeli açısından düşük orta ve yüksek olarak sınıflamak aşı seçimine karar vermede yararlı olabilir
Koronavirüs aşılarına alerji gelişme riski düşük alerjik hastalıklar şunlardır
Ailede alerjik hastalıkların olması
Ev tozu mite polen küf üzere solunumsal alerjiler nedeniyle astım alerjik nezle ve göz alerjisi olanlar
Besin alerjisi olanlar
Egzaması Atopik dermatit olanlar
Alerji aşısı olanlar
Astım nedeniyle anti IgE anti IL 5 üzere biyolojik tedavi alanlar
Salisilik asit ibuprofen üzere ağrı kesici ilaçlara alerjisi olanlar
Daha öncede belirli ilaçlara ve arı venomlarına alerjisi olanlar
Daha evvelki aşılarda aşı yerinde şişlik gelişmiş olanlar
Üstte saydığımız alerjik hastalığı olanların her aşıyı olmasında sakınca yoktur ve aşı sonrası 15 30 dakika hastane ortamında nezaret altında beklemesi kâfi olacaktır Aşılara karşı alerji gelişme riski düşük olanlara BioNTech ve Coronavac aşısı yapılmasında sakınca yoktur
Koronavirüs aşılarına alerji gelişme riski orta derecede olan alerjik hastalıklar şunlardır
İlaçlara karşı alerjisi olan ve ilaç alerjisinin nedeni saptanamayan lakin ilaçlara karşı önemli alerji yahut alerjik şok gelişmişse PEG alerjisi olabilir
Daha evvelden aşılara ve omalizumab üzere monoklonal antikorlara karşı alerjik tepki gelişenler
Sistemik mastositoz üzere mast hücre hastalığı olanlar
Bu durumlarda PEG alerjisi riski vardır ve PEG alerjisi açısından alerji uzmanları tarafından incelenmesi gerekir Şayet aşı yapılacaksa aşıdan sonra 30 dakika hastane nezaretinde beklenmelidir Tedavi öncesi alerjik tepkilerin gelişmesini önlemek için antihistaminik kullanmanın yararlı olup olmayacağı konusunda bilgi şimdi yoktur Tedavi öncesi antihistaminik kullanımı alerjik şokun birinci belirtilerini gizleyebilir Bu nedenle her aşı öncesi antihistaminik kullanımı hakkında karar vermek zordur
Alerji riski orta derecede olanların aşı seçimini Çin aşısı Coronavac istikametinde kullanmaları tavsiye edilebilir
Koronavirüs aşılarına alerji gelişme riski yüksek derecede olan alerjik hastalıklar şunlardır
Daha evvelden mRNA aşıları olan Pfizer BioNTech aşısına yahut Çin in Coronavac aşısına alerjik tepki gelişmişse aşının ikinci dozu yapılmamalıdır
İlaç Alerjisi Olanlar BioNTech Koronavirüs Aşısı Yaptırabilir mi
BioNTech ve öteki mRNA aşısı olan Moderna aşısına karşı alerjik tepki gelişen olaylar oldu Bu aşılara karşı alerjinin nedeni aşı içindeki kollayıcı husus olan PEG unsuruna bağlı olabileceği düşünülmesinden ötürü bilhassa PEG içeren ilaçlara karşı alerjisi olanların BioNTech aşısı olmaması daha emniyetli olacaktır Şayet ilaç alerjisinin nedeni PEG içeren bir ilaca bağlı değilse o vakit alerji gelişme riski yüksek olmayacaktır İlaç alerjiniz nedeni PEG unsuruna bağlı olup olmadığını bilmiyorsanız Çin aşısı Coronavac olmanız daha hakikat olabilir
Aşı Öncesi Alerji Testiyle Aşıya Karşı Alerji Gelişeceği Anlaşılır MI
Aşı öncesi alerji riskini öngörmek için PEG unsuruna karşı alerji testleri yapılabilir Fakat bu testlerin aşıya karşı alerji riskini öngörmesi açısından şimdi gereğince bilgi yoktur Önümüzdeki günlerde alerji testleri hakkında çalışmaların yayımlanmasıyla daha net bir bilgi söylemek daha hakikat olacaktır
Aşıya bağlı Alerjik Şok Geliştiğini Nasıl Anlarım
Alerjik şok en yaygın olarak deri kalp ve dolanım ve teneffüs sistemi etkilenmektedir Alerjik şok durumunda şu belirtiler meydana gelebilir
Ciltte döküntü kızarıklık kaşıntı
Dilde ve dudaklarında şişlik
Gırtlaktaki şişlik ve bronşlardaki daralma sonucunda ses kısıklığı
Nefes darlığı ve astım tablosu
Kalp sirkülasyonun etkilenmesi sonucunda tansiyon düşmesi
Kalbin süratli atması
Bayılma sindirim sisteminin tutulumu sonucunda kusma ve kramp halinde karın ağrısı bulguları oluşur
Akılda tutulması gereken kıymetli bir bilgi deri bulguları olmadan alerjik şok gelişebileceğidir Bilhassa bu durum ileri yaşlarda daha sık karşımıza çıkmaktadır
Aşıdan sonra alerjik şokun erken belirtileri açısından dikkatli olunmalıdır Bilhassa boğazda gıcıklanma öksürük nezle hapşırma baş dönmesi karın ağrısı üzere belirtiler aşıdan sonraki 30 dakika içinde gelişmişse sıhhat çalışanına haber vermeniz yararlı olacaktır
Alerjik Şok Belirtilerini Taklit Eden Durumlar Nelerdir
Aşılama sonrası görülen alerjik şok belirtileri alerjik olmayan birtakım tepkiler sonucu görülebilmektedir Bu tepkiler Vazovagal senkop denilen otonom hudut sisteminin aktivasyonuna bağlı gelişen bayılma nedeniyle olabilmektedir Vazovagal senkop hastalığı anksiyete kaygı ağrı sıcak ve nemli ortam uzun müddet ayakta kalma üzere nedenlerle ortaya çıkabiliyor Ani tansiyon düşmesiyle bir arada nabız sayısının düşük olmasıyla kendini göstermektedir
Ses teli spazmı hırıltı ve nefes darlığına neden olabilmektedir
Psikosomatik belirtiler de bazen alerjik şoku taklit edebilmektedir Panik atak alerjik şoktaki üzere ani nefes sıkışması görülmesi alerjik şoku taklit edebilir Örneğin ruhsal gerilime bağlı bedende kızarıklığa neden olabilir Bazen boğaz ve lisanda şişme hissine neden olabilir Alerjik şok düşünülüyorsa adrenalin uygulamaktan kaçınılmamalıdır
Aşıya Karşı Alerji Gelişmişse Ne Yapmalı
Aşıya karşı alerji gelişenlere çok süratli bir halde müdahale edilmelidir Birinci olarak hayat kurtarıcı adrenalin uygulanmalıdır Bilhassa beta bloker tansiyon ilacı kullananlarda adrenalin tesirli olmayacağı için glukagon ilacı kullanılması gereklidir Bu nedenle aşı yapılan merkezlerde glukagon ilacının da hazır bulundurulması çok değerlidir
Alerji gelişenlerde aşılama konusunda iki uygulama yapılabilir .
İlki birinci doz sonrası tepki geçirenlerde hami antikor gelişip gelişmediğine bakılması ve kâfi esirgeyici antikor gelişmişse ikinci dozun yapılmaması
İkinci uygulama olarak da farklı bir teknoloji ile geliştirilen bir aşının yapılıp 30 dakika müşahede altında tutulması önerilmektedir
Ayrıyeten geçirilen tepkinin alerjik bir tepki olup olmadığını pahalandırmak için ikinci dozdan evvel alerji uzmanı tarafından kıymetlendirilmesi yararlı olabilir
Son olarak Prof Dr Ahmet AKÇAY a hangi aşıyı yaptırdığını sorduğumuzda sıhhat işçilerine Coronavac aşısı yapıldığı için Çin in Coronavac aşısını yaptırdığını bildirdi Çocuk İmmünoloji ve Alerji Hastalıkları Uzmanı Prof Dr Ahmet Akçay aşılama devrinde her iki aşının da yapılmasının çok değerli olduğu ve bu ölümcül hastalıktan kurtulmak için aşı olmanın çok kıymetli olduğu bildirdi
Sonuç Olarak Özetleyecek Olursak
Her iki aşının da aktifliği birbirine yakındır
BioNTech aşısının alerji geliştirme potansiyeli Çin in Coronavac aşısına nazaran daha yüksektir
Astım alerjik nezle egzama besin alerjisi üzere alerjik hastalığı olanlar her iki aşıyı da tercih edebilir
Özellikle içinde PEG hususu bulunan ilaçlara karşı alerji gelişmiş olanların Çin aşısı Coronavac aşısını tercih etmeleri yararlı olabilir
Besin katkı hususuna alerjisi olanlar Çin aşısı Coronavac tercih edebilir
Aşıdan sonra gelişen tepkiler çoklukla birinci 15 dakika içinde gelişmesinden ötürü alerji riski olan yahut alerjik hastalığı olanların aşılarını hastane kaidelerinde olması ve aşıdan sonra hastane ortamında 30 dakika beklenmesi yararlı olacaktır .
Kaynak BHA Beyaz Haber Ajansı