Yüz yıl evvel Yunan işgalinden kurtuluş sevinci yaşayan İzmir de 25 bin taşınmazı yok edip Sakarya escort 10 bin kişinin vefatına sebep olan büyük yangının failleri ortasında Ermeni çeteler çıktı O periyot Türklerin kuşkulu olarak gösterildiği yangınlara ait hazırlanan raporlara Yeni Şafak ulaştı İtfaiye Kumandanı Paul Greskoviç Side escort bayan imzalı 2 ve 13 Ekim 1922 tarihli raporlar yangınların Ermeni çeteler ve Yunan askerleri tarafından planlı olarak gerçekleştirildiğini ortaya koydu
BIRAKMAYIP YAKACAĞIZ
Raporda Son taarruz harekatı başladığı vakit Yunan subay escort izmir ve askerlerinin ağızlarından Biz İzmir i Türklere bırakmak zorunda kalırsak yakacağız yıkacağız lafları çıkıyordu diyen Greskoviç 12 Eylül sabahı Buca da oturan İtfaiye Komitesi Katibi Mösyö Zakmesir in Geceyarısı Buca ya iki trenin geldiğini ve bütün İngiliz ailelerinin gemiye bindirilerek İzmir e nakledildiklerini söylediğini belirterek Anladım ki İzmir in başına tanımı imkansız büyük bir felaket gelecek diyor
3 GÜNDE 15 YANGIN
11 ve 12 Eylül 1922 günlerinde itfaiyecilerin yangın kulesinde nöbet tutarken Ermenilerin Ermeni kilisesindeki ve başka yüksek binaların çatılarındaki haberleşme faaliyetlerini dürbünle görüp bildirdiklerini aktaran Greskoviç in tespitleri şöyle 3 gün zarfında Ermeni mahallesinden Tepecik Mahallesi ne kadar çıkan yangınlarda gözlemlediklerim itfaiyenin 30 yıllık istatistik cetvelinde görülmemiştir Türk ordusunun İzmir e girdiği günden büyük yangının başladığı güne kadar geçen 3 günde Ayavukla Ayakostanitno ve Ermeni mahallesinde 15 yangın çıktı
İTFAİYECİLERE ATEŞ ETTİLER
Bu yangınlar kazaen çıkmış yangınlara benzemiyordu 18 yıldan beri İzmir de bu misyonda bulunuyorum Bu üç mahallede bir sene zarfında bile 15 yangın çıkmamıştır Bu üç mahalledeki yangınların taammüden çıkarıldığına hükmetmek gerekir Zira misyonumuzu yaparken ve sokaklardan geçerken bomba ve tüfek ateşine maruz kalıyorduk Kimi Ermenilerin damlar üzerinde gezindiklerini gördüm
ERMENİLERE BEDDUA
Greskoviç 12 Eylül de Ermeni mahallesinde çıkan yangın için Rum hastanesini geçerken 120 150 kadar çocuk ve bayandan oluşan bir kümenin acı acı bağırdığını gördüğünü anlatarak Ne olduğunu sorduğumda Sayes Hanı nda oturduklarını Ermenilerin konutlarını yaktıklarını Hanın yanındaki Ermeni konutunun duvarında bir delik açtıklarını ve delikten bol ölçüde gaz dökerek meskeni ateşe verdiklerini söylediler diyor Greskoviç Rum bayan ve çocukların Ermenilere beddua ettiklerini aktarırken askerlerden Ermeni mahallelerinin abluka altına alınmasını istediğini anlatıyor
TULUMBACILARA KURŞUN
Greskoviç raporunda çaresiz kaldıklarını şöyle yazdı Bu yangınların taammüden çıkarıldığına inandığımdan 11 Eylül 1922 günü İtfaiye Kurulu Meclisi Lideri Mösyö Bon a gittim Vaktiyle Yunan subay ve askerlerinin söyledikleri aklıma geldikçe bu yangınların gerçek bir tertiple taammüden çıkarıldığına bütün İzmir i küle çevirmeye karar verdiklerine ve bütün varlıklarını bu uğurda sarfedeceklerine dair bende tam kanaat oluşmuştu Bu kanaatimi kendisine anlattım Beni hür bırakmalarını ve İzmir i bu büyük felaketten kurtarmak için gereç asker hayvan ne gerekiyorsa tedarik edilmesine müsaade verilmesini rica ettim Mösyö Bon İtfaiye Meclisini topladı Ben Meclis huzurunda durumu büsbütün anlattım Meclis tekliflerimi motamot kabul etti ve motorlu tulumbanın Kemer in karşısında her an hazır bekletilmesi buyruğunu verdi Yangının ikinci günü ateşlerini söndürmeye çalışırken bana da kurşun sıktılar
CEHENNEME ÇEVİRDİLER
Yangından sonra 1 Kolordu Kumandanı Tuğgeneral İzzettin in kaleme aldığı 3 Ekim 1922 tarihli istihbarat raporunda yangının İzmir de yol açtığı yıkım ortaya konuldu Yangında 8 mahallenin büsbütün 7 mahalle ve bölgenin kısmen yandığı tahminen 20 25 bin mesken dükkan ve mağazanın yandığı kaydedildi Yangının kıyı boyunca uzunluğu 3 bin 200 m denizden içeriye derinliği 5 bin metre olarak aktarıldı
ÇETE İŞİNE DELİL
İzmir de Fasulya Mahallesi ndeki birinci yangın üzerine 1 inci Kolordu İstihkam kumandanı bir binbaşı tarafından tutulan raporda ise yangının Ermeni çeteler tarafından çıkarıldığını ortaya koyan şu tespitler yer aldı 1 Kolları dirseklerine kadar yağlı ve yarı çıplak bir kişi görülerek çabucak yakalandı Küçük bir tahkikattan sonra bu kişinin Ermeni olduğu anlaşıldı 2 Plavisna da Rum halkın feryadı üzerine o istikamete gidildi İki kişinin ellerinde yağlı paçavralar olduğu görüldü Bu iki kişi yapılan tahkikattan sonra Ermeni oldukları anlaşılarak karakola teslim edildi
Yenişafak