TUSAŞ ulusal hava aracı projeleri için yeni teknolojilere odaklandı Bu kapsamda TUSAŞ uçak helikopter insansız Ankara travestileri hava aracı ve uyduların üretim süreçlerinin güzelleştirilmesi ve performanslarının artırılması için bir dizi yeni teknolojiyi bünyesine katmaya hazırlanıyor
AA muhabirinin edindiği bilgiye nazaran Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ TUSAŞ Antalya travestileri Teknoloji Yol Haritası Kazanım Planı’nda yer alan ve öncelikli teknoloji bahislerinde paydaşlarıyla gerçekleştirmeyi planladığı Ar Ge projeleri için yeni alanlar belirledi
Bu kapsamda halihazırda sürdürülen çalışmalara Alüminyum Kesimlerin Bor İçeren Ataköy travestileri Yapılar ile Kaplanması Bilişsel Pilot Modellerinin Geliştirilmesi Uydu Platformları İçin En Makus Durum Çalışma Vakti Tahlil Aracının Geliştirilmesi Lazer Ölçüm Aleti Entegre Montaj Fikstürü Denetim Sistemi ve Yazılımı Tasarımı başlıkları Ataşehir travestileri eklendi
Bu bahislerde yürürlüğe alınması uygun bulunan projeler uygun modelle Ar Ge takviyeleri TÜBİTAK 2244 Sanayi Doktora Programı Savunma Sanayii İçin Araştırmacı Yetiştirme Programı TUSAŞ öz kaynak bütçesi ve benzeri Avcılar travestileri hayata geçirilecek
MODÜLLER BOR İLE KAPLANACAK
TUSAŞ’ın gündemine aldığı çalışma alanlarından birini Alüminyum Kesimlerin Bor İçeren Yapılar ile Kaplanması Projesi oluşturuyor Hava aracında kullanılan alüminyum modüllerin korozyon direncinin artırılması ve boyanın yüzeye yapışmasının sağlanması maksadıyla yüzey kaplamaları uygulanıyor Bor bileşiklerinin metal yüzeylere uygulandığında korozyon önleyici özelliği olduğu biliniyor Buna ek olarak bor bileşiklerinin yangın önleyici elektrik yalıtımı yahut yarı iletkenlik sağlama üzere üstün fizikî özellikleri bulunuyor Havacılıkta elektrokimyasal teknikler ile alüminyum üzerinde oksit yapı oluşturulması yaygın olarak uygulanıyor
Alüminyum Kesimlerin Bor İçeren Yapılar ile Kaplanması başlığı altında havacılıkta uygulanan klasik kimyasal yüzey süreçleri yerine bor içeren gereçler ile alüminyum kesimlerin kaplanması ve testlerle doğrulanması bekleniyor
PİLOTLAR ÜZERE DÜŞÜNEN MODEL
TUSAŞ ayrıyeten Bilişsel Pilot Modellerinin Geliştirilmesi konusunda teknoloji kazanımı amaçlıyor
Simülatörler gömülü eğitim sistemleri harekat tahlil araçları üzere ortamlarda düşman ya da dost kuvvetlerin gerçekçi hareketini sağlayacak karar modelleri kâfi düzeyde bulunmuyor Tam otonom vazife profillerinin yüksek kabiliyetteki pilotlar üzere düşünerek hareket etmesi gerekiyor Bu tahlil için yanlışsız vakitte ve her düzeyde en hakikat kararı verecek bir karar dayanak sisteminin kurgulanması zaruriliği bulunuyor
Pilot davranışının dinamik uçuş datalarında bir yapay hudut ağı içinde modellenerek açıklanabilir yapay zeka gerçek uçuş harekatına uygun öğretilmesi için üst düzey kararlardan alt düzey kararlara kadar yapay zeka temelli bilişsel pilot modellerinin geliştirilmesi çalışmasına muhtaçlık duyuluyor Proje sonunda istenilen harekat senaryosunun simülasyon ortamında belirtilen muvaffakiyet kriterlerini sağlayacak formda gerçekleştirebilecek bir modelin TUSAŞ’a kazandırılması amaçlanıyor
EN BERBAT DURUM İÇİN HASSAS KESTİRİM
Vakit kritik yazılımların belirlenen donanım platformlarında en berbat durum yürütme müddetinin varsayımı olarak tespiti hava araçları ve uzay araçlarının güvenirliği kalifikasyonu ve sertifikasyonu açılarından kıymet taşıyor En makus durum yürütme mühletinin üst hududunun tespitinde statik ölçüm tabanlı istatistiksel mümkünlük temelli ve hibrit metotlar öne çıkıyor Bilhassa ölçüm tabanlı olarak gaye donanım üzerinde yapılan tahliller performans sorunlarının geç tespit edilmesine sebep oluyor Geliştirme basamağında bu tahlillerin maksat donanım kısıtı olmadan statik olarak yapılabilmesi oluşacak risklerin ve sorunların daha evvelden tespit edilmesine değerli katkı sağlıyor
Mevcut performans ve sertifikasyon araçlarına entegre edilen tahlil araçları kelam konusu muhtaçlığı karşılamadığında yazılımda proseslerin yine tasarımı kodlanması ve donanım tahlillerinin düzeltilmesini gerektiriyor Bu devrin artan yazılım donanım gereksinimleri nedeniyle hava ve uzay araçlarında bu mühletlerin çok daha hassas kestirim edilmesine muhtaçlık bulunuyor Uydu Platformları İçin En Makus Durum Çalışma Vakti Tahlil Aracının Geliştirilmesi davetiyle uydu platformlarına yönelik gerçek vakitli karmaşık algoritmalı ve kaynak kısıtlı yazılımların kelam konusu gaye donanım platformları için faal ve gerçekçi en makus durum yürütme müddeti üst sonlarını statik olarak tahlil edebilecek bir yazılım tahliline ulaşılması hedefleniyor
BÜYÜK UÇAK KESİMLERİ SÜRATLİ VE HASSAS MONTAJLANACAK
TUSAŞ’ın paydaşlarıyla hayata geçirmeyi amaçladığı bir öbür proje Lazer Ölçüm Aleti Entegre Montaj Fikstürü Denetim Sistemi ve Yazılımı Tasarımı olarak dikkati çekiyor
Hava aracının alt montaj büyük gövde kesimlerinin birleştirilmesinde gövde modüllerinin hakikat pozisyona taşınması yerleştirilmesi ve ilgili montaj indeksine getirilmesi standart tekniklerle her bir mekanik eyleyici tek başına denetim edilerek çalışanın montaj hassasiyeti ve uzun müddetlerde çalışanların birbirleriyle ağır uyumuyla gerçekleştiriliyor
Buna rağmen bugünün montaj sınırlarında artan müşteri siparişleri nedeniyle daha esnek ve daha kısa müddette gövde modüllerinin otomatik olarak yerleştirilmesi ve montaj indeksine getirilmesi gereksinimi bulunuyor Lazer ölçüm dayanaklı bütünleşik montaj fikstürü denetim sistemi ve yazılımı ile büyük gövde kesimlerinin kısa müddetlerde otomatik ve hassas montajı hedefleniyor