Adalet Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya nazaran; Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından 2 Mart’ta açıklanan İnsan Hakları Aksiyon Planı ile ilgili takvim belirli oldu. Hak ve özgürlükler alanını genişletici değişikliklerin yanında, kamu hizmetlerinin erişilebilir, hesap verilebilir, eşit, şeffaf ve adil bir halde sunulmasına ait standartların yükseltilmesini hedefleyen Hareket Planı’nın uygulama takvimi, bugün Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Genelgesi ile netleşti. 9 maksat, 50 maksat ve 393 faaliyetten oluşan İnsan Hakları Hareket Planı Uygulama Takvimi Adalet Bakanlığı’nın internet sitesinde Türkçe ve İngilizce olarak yayınlandı.
KISA, ORTA VE UZUN VADELİ VADELERDE YAPILACAK
Uygulama takvimi 2 yıl olarak belirlenen Hareket Planı’nda yer alan her bir faaliyet için, kısa (1 ve 3 ay), orta (6 ay ve 1 yıl) ve uzun (2 yıl) müddetli vadeler belirlendi. Ayrıyeten niteliği gereği kimi faaliyetler açısından daima bir takvim öngörüldü. Hareket Planı’nın faal bir biçimde uygulanması ve izlenmesi emeliyle bütün bakanlık, kurum ve kuruluşların çalışmalarını en üst seviyede takip edilmesi için İnsan Hakları Aksiyon Planı İzleme ve Kıymetlendirme Konseyi oluşturuldu. Şuraya Cumhurbaşkanı Erdoğan başkanlık edecek.
İNSAN HAKLARI HAREKET PLANININ UYGULANMASI VE İZLENMESİ
Genel olarak Hareket Planı’nda yer verilen toplam 393 faaliyetin 285’i müddetli,108’i ise niteliği gereği daima olarak öngörüldü. 285 vadeli faaliyetten 1 ay içinde 6, 3 ay içinde 40, 6 ay içinde 84, 1 yıl içinde 131, 2 yıl içinde ise 24’ünün gerçekleşmesi hedefleniyor. Böylelikle Hareket Planı’nda öngörülen müddetli faaliyetlerin yüzde 90’ından fazlasının 1 yıl içinde uygulamaya geçmesi amaçlanıyor.
1 AY İÇİNDE GERÇEKLEŞTİRİLMESİ ÖNGÖRÜLEN FAALİYETLER
Bir ay içerisinde gerçekleştirilmesi öngörülen faaliyetler şu biçimde:
Kapalı ceza infaz kurumlarındaki çocukların ziyaretçileri ile tüm görüşmeleri ‘açık görüş’ halinde yapılacak. Çocuk mahkumlara ‘aile görüşü’ imkanı gelecek. İsimli yardıma müracaat formları oluşturulması ve e-Devlet üzerinden müracaat imkanı sağlanacak. Hükümlü ve tutukluların, ziyaret listesinde yer alan bireyleri değiştirebilme imkanı verilecek. Engelli hükümlü/tutukluların ziyaretlerini bir refakatçi eşliğinde ya da açık görüş formunda yapabilme imkanı tanınacak. Hükümlü/tutuklu anneleriyle birlikte kalan 0-6 yaş kümesi çocukların, yakınlarına ve annesine açık görüş sırasında teslimi sağlanacak.
3 AY İÇİNDE GERÇEKLEŞTİRİLMESİ ÖNGÖRÜLEN KİMİ FAALİYETLER
3 ay içerisinde gerçekleştirilmesi öngörülen birtakım faaliyetler ise şöyle:
Sulh ceza hâkimliği kararlarına dikey itiraz metodu getirilecek. Katalog cürümlerin kapsamı daraltılacak. Katalog cürümler bakımından somut kanıta dayanma kaidesi getirilecek. İsimli denetim önlemlerine üst mühlet hududu getirilecek ve belli aralıklarla incelenecek. ‘Konutu terk etmeme’ isimli denetim önleminde geçen müddetin, sonuç cezanın infazından mahsubu sağlanacak. Eşe karşı işlenen kabahatlerde ağırlaştırıcı sebep boşanmış eşi de kapsayacak. Tek taraflı ısrarlı takip fiilleri kabahat olarak tanımlanacak. İdari yargıda gerekçeli karar otuz gün içinde yazılacak. Yönetime yapılan müracaatlarda yönetimin karşılık verme mühleti 60 günden 30 güne indirilecek. Vergi kabahatleri için aktif pişmanlık ve zincirleme hata kararları uygulanacak. İrtibatın tespiti ve dinlenmesi yoluyla elde edilen kayıtlar beraat kararı verilmesi halinde yok edilecek. Misyon ve yetki uyuşmazlıklarına ait problemlerin makul müddette tahliline ait önlemler alınacak. Çocuklar hakkındaki davalar ile istinaf ve temyiz incelemeleri öncelikli olarak görülecek.
6 AY İÇİNDE GERÇEKLEŞTİRİLMESİ ÖNGÖRÜLEN KİMİ FAALİYETLER
6 ay içerisinde gerçekleştirilmesi öngörülen kimi faaliyetler de şöyle sıralandı:
Hâkim ve savcılar için coğrafik teminat sağlanacak. Yargıtay ve Danıştay üyeliğine seçilebilmek için 45 yaş kuralı getirilecek. Yargı mensuplarına daima ve zarurî eğitim getirilecek. Adalet Bakanı’nın, yargıçları öteki bir yargı etrafında süreksiz olarak yetkilendirebilmesine ait karar kaldırılacak. Uzun yargılama ve gerekçesizlik nedenler yargıçların terfi ve disiplin incelemelerinde dikkate alınacak. Hukuk fakültelerine giriş muvaffakiyet sıralaması yükseltilecek. Şiddet mağduru bayanlara avukat tayin edilecek. Çocuk mahkemelerindeki duruşma salonlarının çocuk dostu olacak biçimde tasarlanması, duruşmalara cübbesiz iştirak sağlanacak. Spor tahkim konseylerinin yapısı güncellenecek. İnsan ticaretine ait cürümler gözden geçirilecek. İstinaf ceza dairelerine, kararların gerekçesiz olması ve savunma hakkının kısıtlanması hallerinde bozma yetkisi tanınacak. Bozma kararı verilen evrakların, öncelikle ve acilen görülmesi sağlanacak. İdari davaya katılanların tek başına kanun yoluna başvurabilmesi sağlanacak.
Takvimde ayrıyeten, 1 ve 2 yıl içerisinde gerçekleştirilmesi öngörülen kimi faaliyetler ile daima nitelikteki kimi faaliyetler de yer aldı.
