Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı, Halk Sıhhati Ana Bilim Kolu Lideri ve Bilim Şurası Üyesi Prof. Dr. Mustafa Necmi İlhan, genç nüfusun faal hadiseler içindeki oranının artmasının 3 nedeni olduğunu söyledi. Gençlerdeki olay artışına ait DHA’ya değerlendirmelerde bulunan Prof. Dr. İlhan, Avrupa’da ve Türkiye’de hadiselerin arttığını belirtti. İlhan, “Dolaşımın devam etmesi, insanların toplu olarak bir ortada bulunmaları. Bir ortada bulunmalar, konutlarda de olabiliyor, toplumsal yerlerde da olabiliyor. Beşerler bir ortaya gelince ister istemez hadiseler artıyor. Bir de mutant virüsün bakan beyin tabiriyle yüzde 75’ten fazla olduğunu düşününce o vakit bulaşın çok daha fazla ölçüde olduğunu düşünmek mümkün. Tabir yerindeyse sinerjik tesir yapıyor. Hem dolanım artıyor hem de mutant virüs var olduğu için olaylar artıyor” dedi.
‘GENÇ NÜFUSTA HADİSE ARTIŞININ 3 NEDENİ VAR’
Prof. Dr. İlhan, hadiselerdeki yaş dağılımına ait, “Burada hadiselerin yaş dağılımı değişiyor mu? Şöyle bir algı var, ‘Artık koronavirüs gençlerde hastalık yapıyor’ diye. Bunu yanılgıya düşmemek için âlâ yorumlamak gerekiyor. Biliyorsunuz, 65 yaş üzeri büyüklerimizi aşıladık. Şu anda 60 yaş üzeri aşılama devam ediyor. 65 yaş üzeri büyükler aşılandıkları için enfekte olsalar bile hastalığı hafif geçiriyorlar. Evet, gençlerde daha çok görünüyor, 20 ile 60 yaş ortasında. Neden genç nüfus daha çok hasta? 65 yaş üzeri aşılandığı için o yaştaki vatandaşlarımızda hastalık daha az görülüyor. Ayrıyeten 65 yaş üzeri vatandaşlarımız daha çok evdeler halihazırda. Bunun ötesinde 20 ile 60 yaş ortası vatandaşlarımız daha çok dışarıdalar, daha çok dolanımda bulunuyorlar. Enfekte olma riskleri daha yüksek. Bir de bunlara üçüncü olarak mutant virüs eklediğimizde, sirkülasyonun da daha fazla olduğunu düşündüğümüzde mutant virüs bunun üzerine sinerjik tesir yapıyor. 20 ile 60 yaş ortasında daha fazla sayıdaki şahısta de hastalık ortaya çıkıyor” diye konuştu.
‘GENÇLERDE MUTANT VİRÜSÜN GÖRÜLMESİ DOĞAL SONUÇ’
Prof. Dr. İlhan, mutant virüsün daha çok gençlerde görülüp görülmediğiyle ilgili “Bir yerde ne kadar çok deveran varsa virüs bulaşının o kadar fazla olduğunu, beşerler ne kadar çok kapalı ortamlarda bir ortaya geliyorsa virüs bulaşının fazla olduğunu artık hepimiz biliyoruz. Haliyle gençlerin daha çok sirkülasyonda olduğunu, daha çok bir ortada olduğunu da biliyoruz. Bunun üzerine de mutant virüsün bulaştırıcılığı eklenince gençlerde mutant virüs bulaşının daha fazla olması ve onlarda da mutant virüsün daha fazla görülmesi çok doğal sonuç” dedi.
‘DAHA KISA VAKİTTE BULAŞIYOR’
Prof. Dr. İlhan, mutant virüsün bulaştırıcılık özelliğinin fazla olduğunu anımsatarak, “Bulaştırıcılığı azaltacak yaklaşımlar yapmak gerekiyor. Daha kısa müddette bulaşıyor. Maskeyi iki ya da tek takmak ortasında çok da fark yok. Kıymetli olan maskeyi yanlışsız takmak. Bir vatandaşımız toplu taşıma ile işe gidip geliyorsa ya da girdiği market çok kalabalıksa çift maske takabilir. Bunun yanı sıra yaz da geliyor, kapalı alanları havalandırmak gerekiyor, bu çok değerli. Bu meskenlerimiz için de iş yerlerimiz için de toplumsal alanlar için de geçerli. Daha az virüs ile bulaştığı için daha az yoğunluktaki virüs ile bulaştığı için mutant virüsün daha kısa vakitte bulaştığını söyleyebiliriz lakin net bir sayı söylemek mümkün olmaz” diye konuştu.
AŞI TERCİHİNDE KRİTER YOK
Bilim Konseyi Üyesi Prof. Dr. Mustafa Necmi İlhan, her iki aşıda da koruyuculuk oranının yüzde 80’den fazla olduğunu belirterek, “Bilinmeli ki her ikisinin de aktifliği yüksek, yan tesirleri de birbirine çok benzeri. Sinovac’ın Türkiye’de yapılan çalışmasına nazaran yüzde 83, Biontech’in yurt dışında yapılan çalışmasına nazaran yüzde 90’lar civarında koruduğu kelam konusu. Aşı olmak, bulaşı engellemiyor; kişi hasta olursa ağır hastalık geçirmesini engelliyor. Vatandaşların yapması gereken, aşılama sırası kendisine geldiğinde hangi aşı varsa sistemde o aşılardan birini tercih etmek. Tercihte değerli bir kriter yok, büsbütün vatandaşların isteğine bağlı. Bakanlığın web sayfasında da yayımlanmış, topluma yönelik ‘şu şahıslar bu aşıyı olsun’, ‘bu şahıslar şu aşıyı olsun’ diye bir şey kelam konusu değil. Her iki aşı için de en çok görülen yan tesirler; aşı yapılan yerde kızarma, ağrı, sistemik yan tesirler açısından baktığımızda ise en çok alerjik tepki her iki aşı sonrasında görülebiliyor” diye konuştu.