Kısa çalışma ödeneği dün, 31 Mart tarihi prestijiyle son buldu.
Patronlar, olağan çalışmaya dönüp olağanlaşma dayanağından yararlanabilir.
Ya da çalışanlarını fiyatsız müsaadeye çıkarabilir ve fiyatsız müsaadeye çıkan çalışanlar 17 Mayıs tarihine kadar aylık 1.341 liralık nakdi fiyat dayanağından yararlanabilir.
İşte Noyan Doğan’ın o yazısı;
Salgının başladığı 2020’nin mart ayında kısa çalışma ödeneğinin kuralları kolaylaştırılarak, tüm patronlara, çalışanları için kısa çalışma ödeneğinden yararlanma imkanı sağlandı. Bir yıldır de kısa çalışma ödeneği uygulaması devam ediyor ve bu mühlet içinde 3.7 milyondan fazla çalışana, 27.7 milyar lira ödendi. Kısa çalışma ödeneği dün, 31 Mart tarihi itibariyle son buldu. Son bir haftadır da okuyuculardan çokça soru alıyorum. Patronlar, ‘kısa çalışma ödeneği bitiyor biz hangi dayanaklardan yararlanacağız?’ diye soruyor; çalışanlar ise ‘kısa çalışma ödeneği bitince patron bizi işten çıkartır mı?’ diye merak ediyor.
OLAĞANLAŞMA DAYANAĞI
Patronlar için geçen yılın ağustos ayında uygulamaya giren olağanlaşma dayanağı devam ediyor. Olağanlaşma dayanağı kapsamında, işyerinde haftalık olağan çalışma müddetlerine dönülmesini teşvik etmek hedefiyle sigortalı ve patron hisselerinin tamamı İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanıyor. Bu kapsamda; 2021’in Haziran ayını geçmemek üzere 6 ay mühletle patronlara, sigortalıların prime temel yarar alt hududu üzerinden hesaplanacak toplumsal güvenlik primlerinin tamamı meblağında dayanak veriliyor.
Prim takviyesi, kısa çalışma ödeneğinden yararlanan işyerleri ile nakdi fiyat dayanağı alanlara veriliyor. Olağanlaşma takviyesinde dikkat edilmesi gereken nokta; dayanak ölçüsünün çalışanın bir ay içinde aldığı kısa çalışma ödeneği gün sayısı kadar olacak olması. Nakdi fiyat takviyesi alanlar için de aylık ortalama aldıkları gün sayısı kadar olacak. Örneğin, işyeri, kısa çalışma ödeneğinden, bir ay içinde 15 gün yararlanmışsa, olağan çalışma müddetine dönülmesi halinde, 15 günlük patron ve emekçi primleri devlet tarafından karşılanacak. Takviye meblağı ise aylık 1.341 lira. Patronlar, kısa çalışma ödeneğinin yerine haziran sonuna kadar olağanlaşma takviyesini koyabilirler.
PATRON İŞTEN ÇIKARAMAZ
Tekrar geçen sene salgının başlaması ile nisan ayında patronu tarafından fiyatsız müsaadeye çıkartılan, kısa çalışma ödeneğinden ve işsizlik maaşından yararlanamayanlara fiyatsız izinde oldukları ve işsiz kaldıkları müddette devlet tarafından ödenen aylık 1.420 liralık nakdi fiyat takviyesi 17 Mayıs 2021 tarihine kadar devam ediyor. Bu mühlet içinde de 2.4 milyondan fazla bireye 8.2 milyar lira nakdi fiyat takviyesi ödendi. Birebir formda patronun, çalışanı işten çıkarma yasağı ya da bir öbür isimle fesih yasağı mühleti de 17 Mayıs tarihine kadar uzatıldı.
Pekala, kısa çalışma ödeneğinin son bulmasıyla bundan sonra ne olacak? Patronlar, olağan çalışmaya dönüp, olağanlaşma dayanağından yararlanabilir. Ya da patron, çalışanlarını fiyatsız müsaadeye çıkartabilir ve fiyatsız müsaadeye çıkan çalışanlar 17 Mayıs tarihine kadar aylık 1.341 liralık nakdi fiyat takviyesinden yararlanabilir. Hatırlatayım, işten çıkarma yasağı 17 Mayıs tarihine kadar devam ediyor. Kısa çalışma ödeneği bitip de patron çalışanı fiyatsız müsaadeye çıkartır ve çalışan da nakdi fiyat takviyesinden yararlanırsa; çalışan açısından elbette bir gelir kaybı olacaktır. 17 Mayıs’ta fesih yasağı bittikten sonra ne olacak diye soran okuyucular da var; ona da fesih yasağı bittikten sonra değinirim.
HAZİRANDA YENİ DAYANAK VAR
Bu ortada uygulamaya girecek bir öteki dayanak daha var; o da ek istihdam dayanağı. İşten çıkarmalar yaşanmasın diye mikro ve küçük ölçekli firmalardan likidite kahrı çekenlere yönelik, istihdama kattıkları her bir ek kişi için Kredi Garanti Fonu kefaletiyle, 100 bin liralık krediye erişim imkânı sağlanacak. Ek 5 kişilik istihdam yaratan patrona en fazla 500 bin liralık ek istihdam finansman takviyesi verilecek. Ek istihdam finansman dayanağından, 17 Mayıs’ta bitecek olan nakdi fiyat dayanağı alan işyerleri de yararlanabilecek. Bu uygulamanın, son açıklanan iktisat ıslahatları aksiyon planına nazaran 30 Haziran tarihine kadar yasal düzenlemesi yapılarak, uygulamaya başlanacak.
