Sakarya’nın Hendek ilçesi Yukarıçalıca mevkiinde yaklaşık 15 dönüm üzerine şurası havai fişek fabrikasında 3 Temmuz 2020’de meydana gelen patlamada, 7 kişi hayatını kaybetmiş, 127 kişi yaralanmıştı. Meydana gelen patlama sonrasında fabrikada hasar görmeyen patlayıcılar ise denetimli halde imha edilmek üzere Adapazarı ilçesi Taşkısığı mevkiine getirilmişti. Fabrikadaki patlayıcıların imha edilmek üzere Taşkısığı mevkiinde 9 Temmuz 2020’de saat 11.35’te kamyondan indirildiği sırada bir patlama meydana geldi. Patlayıcıların infilak etmesi sonucunda ise 3 asker şehit olmuş, kamyon sürücüsü ile 4 asker yaralanmıştı. Sakarya Cumhuriyet Başsavcılığınca hazırlanan 18 sayfalık iddianame, 1. Ağır Ceza Mahkemesince kabul edildi. Periyodun Vilayet Jandarma Kumandanı ile 3 jandarma işçisi hakkında 2 yıl 8’er aydan 22 yıl 6’şar aya kadar mahpus cezası talebiyle açılan dava, Sakarya 1. Ağır Ceza Mahkemesinde başlandı. Duruşmada, devrin Sakarya Vilayet Jandarma Kumandanı Albay C.Y., jandarma yüzbaşı M.U.Y., jandarma astsubay kıdemli başçavuş B.G., jandarma astsubay kıdemli üstçavuş A.G. ve müştekiler ile avukatlar hazır bulundu. Duruşma salonu binası içinde ve etrafında kolluk kuvvetlerince güvenlik tedbiri alınırken, yoklama ve kimlik tespitinin yapılmasıyla duruşma başladı.
Vilayet Jandarma Komutanlığı ve Hendek Cumhuriyet Başsavcılığının talebi üzerine Jandarma Genel Komutanlığı Kriminal Daire Başkanlığınca vefat eden bireylerin kimliklerinin belirlenmesi için görevlendirildiğini aktaran Yüzbaşı M.U.Y., 7 Temmuz’da kriminal işçinin geri döneceği, imha süreçlerinin PAMİT grubunun yapacağının belirtildiğini aktararak, kendisinin yer aldığı imha çalışmalarında patlayıcıların elle yüklendiğini ve indirildiğini ayrıyeten tüm çalışanın güvenlik tedbiri aldıktan sonra imha sürecinin gerçekleştirildiğini söyledi.
“SORUMLULUK BENDE DEĞİL İSTANBUL PAMİT’TEDİR”
Fabrikada çıkan patlamanın bir gün sonrası olan 8 Temmuz’daki toplantıda sonraki günkü birinci imha sürecinin kendi grubu kriminal, ikinci imhanın ise PAMİT gruplarınca gerçekleştirileceğinin kararı alındığını söyleyen M.Y.U., “9 Temmuz’da birinci imha sürecinden sonra benim vazifem son bulmaktadır. Son kamyonun yüklenmesi ve gönderilmesinde sorumluluk bende değil İstanbul PAMİT’tedir. Bu süreçler B.G. nezaretinde gerçekleştirilmiştir. O esnada ben Hendek Cumhuriyet Başsavcısı ile fabrikada olay yeri incelemesi icra ediyordum. Denetimsiz patlamaya sebep olan kamyonun talebi sanık B.G. tarafından yapılmıştır. Ek kamyon talebim ve talimatım olmamıştır. Bu süreçler İstanbul PAMİT’in kendi inisiyatifinde yapılmıştır. Takımıma birinci faaliyetten sonra soğutma sürecine müteakip fabrikaya dönülmesi talimatı verdim. Meydana gelen patlamayla benim aramda rastgele bir bağ bulunmamaktadır. Bu sebeple beraatımı talep ediyorum” dedi.
Savunmasının akabinde sanık ve müşteki avukatlarının sorularını yanıtlayan M.Y.U., “Mesut Muharrir beni aradı ve alana ikinci bir kamyonun geldiğini söyledi. Haberimin olmadığını söyleyerek Halil Başçavuş’a aktardım durumu. Halil Başçavuş da ‘Buradayız, gelsin’ dedi. Ben de kendisine ‘İstanbul PAMİT’in faaliyeti, neden çağırıyoruz’ dedim, tekrar birebir karşılığı verdi. Halil Başçavuş’un kimle görüştüğünü ve uyum yaptığını bilmiyorum” diye konuştu.
“PATLAMA YAŞANAN KAMYONA YÜKLEME YAPMADIM”
Kendisinin bulunduğu yere kamyonun geldiğini ve neyle yüklü olduğunu bilmediğini aktaran Üstçavuş A.G., “O kamyonu birinci kere gördüm. Ne yüklendiği konusunda bilgim yoktu. Yaptığımız imha sürecinin tutanaklarını hazırlamak için olay yerinden aracımızla ayrıldım. Araçtan indiğim sırada şiddetli bir patlama oldu ve alev topu gördüm. Can havliyle arkadaşlarımın yanına koştum. Gelen görevlilerle Halil Başçavuş konuştu mu?, konuştuysa ne konuştu bu mevzuda bilgim yok. Patlama yaşanan kamyona yükleme yapmadım. Kamyonun damperli olup olmadığını bilmiyorum. O sırada evrakların tanzimine odaklanmıştım. Üzgünüm. Beraatımı talep ediyorum” formunda tabirini sundu.
“KEPÇENİN HAZNESİNE ELLE GEREÇLERİ KOYUP KAMYONA DA KEPÇENİN HAZNESİNDEN ELLE İNDİRDİK”
İstanbul’dan PAMİT olarak görevlendirildiklerini ve kepçenin haznesinden materyalleri elle kamyona yükleyip elle indirdiklerini söyleyen B.G., “M.U.Y. Hendek Belediyesince damperli iki kamyonun olduğunu söyledi fakat Halil Başçavuş ile biz o kamyonları kullanamayacağımızı söylemiştik. Olay günü sabah fabrikaya gittiğimizde nöbetçi olarak bulunan teğmene kamyon gereksinimimiz olduğunu söyledim. O da İlçe Jandarma Kumandanına iletmiş. İlçe Jandarma Kumandanı Hendek Belediyesi yetkileriyle görüşmüş. Yetkililer, ‘Biz de yan kapakları açılan öteki kamyon yok, iki tane damperli kamyon var’ demiş. Nöbetçi işçi ise fark etmez onları da istiyorlar, gönderin demiş. M.U.Y. da oradaydı. Kendiyle görüştük, bu kamyonları talep etmediğimizi söyledik, ‘Bülent Başçavuşum ellerinde bunlar varmış, bir an evvel yüklememiz lazım’ dedi. Kepçenin haznesine elle materyalleri koyup kamyona da kepçenin haznesinden elle indirdik. Birinci kamyon yola çıktı, ben de ikinci kamyon ile çıkacaktım, oradakilere ‘İmha için beni bekleyin, ben imha edeceğim’ dedim, neden beklenmediğini bilmiyorum. Beraatımı talep ediyorum” diyerek sözünü sundu.
“İL JANDARMA KUMANDANI OLARAK KANUNLAR ÇERÇEVESİNDE ÜZERİME DÜŞEN VAZİFESİ YERİNE GETİRDİM”
3 Temmuz’da yaşanan patlamanın akabinde bölgeye gelerek emniyet önlemlerinin alınması talimatı verdiğini anlatan C.Y., tıpkı gün PAMİT ve kriminal takımlarının görevlendirildiğini ve emniyetin sağlanması için 4 Temmuz’dan itibaren her gün kuzey, güney ve merkez ilçelerden bir timin görevlendirilmesi talimatını verdiğini aktardı. Kanunlar çerçevesinde üzerine düşen vazifesi yerine getirdiğini belirten C.Y., “Bu durum fabrika sahipleriyle görüşüldü, kendisi de mamul durumda bulunan gereçlerin öbür bir yere nakil ettireceklerini söyledi ve nakledildi. Dağılan patlayıcıların toplanması ve imhası için er ve erbaşların kullanılmayacağını söyledim. PAMİT’in talebi üzeri toprağa dağılan gereçlerin toplanması ve imha edilmesi maksadıyla işçi talebinde bulunulmuş, ilgili kanuna istinaden ve işin aciliyetinden uzman işçi bulunamadığından PAMİT’in nezaretinde jandarma çalışanı görevlendirilmiştir. Kazayla ilgili Vilayet Jandarma Kumandanı olarak kanunlar çerçevesinde üzerime düşen vazifesi yerine getirdim. Üzerime atılı suçlamaları kabul etmiyorum. Beraatımı talep ediyorum” dedi.
“DÜĞMEYİ ÇEKTİKTEN YAKLAŞIK 15 SANİYE İÇİNDE PATLAMA YAŞANDI”
3 askerin şehit olduğu patlamada yaralanan ve o vakitlerde Hendek Belediyesinde sürücü olarak çalıştığını belirten Fatih Üretmen, “9 Temmuz sabahı iş yerime gittim. Her sabah iş dağılımı yapılıyordu. Bizi fabrikaya gönderdiler. ‘Ne yüklüyorsunuz?’ diye sorduk. B.G. fitil olduğunu, patlayıcı unsur olmadığını söyledi. Kepçeyle direk kamyona yükleme yapıldı. Yüklenen gereçler ıslatılmadı. O gün 35 derece kadar sıcaklık vardı. M.Y. ile çıktık yola. Taşkısığı mevkiinin girişinde yolu kaybettik, bekledikten sonra jandarma grup aracı geldi, bizi ocağın girişine kadar götürdü. Ocağa girdik, yanaşırken geri geri geldim fakat tam diklemesine yanaşamadım. Çapraz durdum. Mesut kumandana ‘Bu biçimde indirirsem bir kısmı çukura iner bir kısma makinenin altına girer’ dedim. Patlamayı hiç hesap etmedim, yanaştıktan sonra kaldır diye işaret etti. Dorseyi kaldırmak için düğmeyi çektim, yavaş yavaş dorse kalkmaya başladı. Düğmeyi çektikten yaklaşık 15 saniye içinde patlama yaşandı. Beni uyarsaydı bu müddette uzaklaşırdım, kimseye bir şeye olmazdı. Patlama sonrasını hatırlamıyorum, şikayetçiyim” dedi.
“GÜVENLİK ÖNLEMLERİ MAKSADIYLA GİTTİĞİMİZİ SANIYORDUK”
Patlamada yaralanan jandarma işçisi Ferdi Tuna, misyonun ne olduğunu bilmediğini aktararak, “Güvenlik önlemleri hedefiyle gittiğimizi sanıyorduk. 8 kişi 110 tonluk deponun önüne götürüldük, orada patlayıcı husus taşıyacağımız söylendi. Bu 8 bireyle 3 gün boyunca denetimli bir formda Hendek’teki taş ocağında imha süreci gerçekleştirdik. 9 Temmuz’da patlama alanına gittik. Saat 10.00 üzere birinci kamyonu denetimli bir halde imha ettik. Yeni kamyonun geleceği ve beklememiz gerektiği söylendi. Kamyonun yan kapakları yoktu ve nasıl boşaltacağımız konusunda bilgimiz yoktu. Damper kalkmaya başladığı anda kamyonun 7-8 metre uzağındaydık. Damper yarıya kadar kalktı, dökülmeye başladığı esnada patlama gerçekleşti. Patlamanın tesiriyle uçurumdan aşağıya düştüm. Sanıklardan şikayetçiyim. Davaya katılmak istiyorum” diye konuştu.
DAVA 14 EKİM TARİHİNE ERTELENDİ
Patlamada yaralanan jandarma çalışanları Furkan Demirel, Vedat Belek, Mustafa Yücesoy ve müşteki avukatları da şikayetçi olduklarını belirterek, davaya katılmak istediklerini söyledi. Davaya ayrıyeten Sakarya, Kocaeli, Tekirdağ ve Kırklareli baro liderleri da katılma talebinde bulundu. Görüşünü açıklayan Cumhuriyet Savcısı, baroların katılma taleplerinin hatadan direkt ziyan gören sıfatı bulunmadığından reddine, müştekilerin katılma taleplerinin kabulüne karar verilmesini ve eksik konuların giderilmesini talep etti. Görüşünü açıklayan mahkeme heyeti ise, baroların katılma taleplerinin reddine, müştekilerin katılma taleplerinin kabulüne, şahitlerin dinlenilmesine, sanıkların HTS kayıtlarının istenmesine karar vererek, duruşmayı 14 Ekim tarihine erteledi.