AK Parti’nin üzerinde çalıştığı yeni mahallî idareler düzenlemesinde, 81 ilin tamamının “büyükşehir belediyesi” statüsüne çekilmesi planlanıyor. Kurgulanacak yeni sistemde, Türkiye’de sırf “il belediyesi”ne sahip olan 51 kentte artık merkez ilçe için seçilen belediye lideri, vilayet belediyesini değil sadece merkez ilçeyi yönetecek. Merkez ilçeler de dahil olmak üzere tüm vilayetlerde üst bir yapı olarak büyükşehir belediyeleri kurulacak. Büyükşehir belediyesi aracılığıyla kentin bütün olarak planlanması sağlanacak.
Mevcut durumda Türkiye’de toplam nüfusu 750 binden fazla olan vilayetlerin il belediyeleri kanunla büyükşehir belediyesine dönüştürülebiliyor. Türkiye’de büyükşehir statüsünde 30 vilayet bulunuyor. AK Parti’nin, 3 yılı aşkın müddettir üzerinde çalıştığı lokal idareler düzenlemesinde daha evvel büyükşehir statüsü için nüfus kuralının aşağıya çekilebileceği tabir ediliyordu. Lakin evvelki gün AK Parti Merkez Yürütme Konseyi (MYK) toplantısında yine gündeme gelen düzenlemede 81 ilin de “büyükşehir belediyesi” statüsüne çekilmesi üzerine çalışma yapılması kararlaştırıldı.
TEK TİP SİSTEM
Büyükşehir olmayan vilayetlerde yer alan köylere götürülecek hizmetlerin vilayet özel yönetimleri tarafından yürütülmesinin, “devlet hizmeti” bakımından külfetlere neden olduğu söz edilirken, yeni kurgulanacak sistemde vilayetlerde “tek tip” idare sistemine geçilmesi planlanıyor. Yeni sistemde Türkiye’de “il belediyesi” bulunan 51 kentte artık merkez ilçe için seçilen belediye liderinin, vilayet belediyesini değil sırf merkez ilçeyi yönetmesi; merkez ilçeler de dahil olmak üzere tüm vilayetlerde üst bir yapı olarak büyükşehir belediyelerinin kurulması öngörülüyor.
YETKİ DÜZENLEMESİ
Çalışmaya nazaran büyükşehir belediyeleri, kenti tek merkezden bir bütün olarak planlayacak. Bu kapsamda büyükşehir ve ilçe belediyeleri ortasında yeni bir “yetki alanı” düzenlemesine gidilecek. Büyükşehir belediyeleri her ölçekteki imar ve parselasyon plânları, ulaşım ana planı, yol üretimi üzere hususlarda makro planlamaları yapacak, ilçe belediyeleri ise çöp toplama, mezarlık hizmetleri üzere “gönül kazanacak” mikro işlerle uğraşacak.
Lakin 51 ilin de büyükşehir statüsü kazanması halinde bu vilayetlerdeki vatandaşlardan toplanacak emlak vergisi, vatandaşa ekstra bir mali yük getireceği gerekçesiyle tartışma konusu. Mevcut durumda büyükşehir belediye sonları içindeki gayrimenkullerin emlak vergisi, yüzde 100 artırımlı olarak alınıyor. Düzenlemenin hayata geçmesi durumunda 2012’de yapılan “büyükşehir” düzenlemesine misal biçimde 51 vilayette de emlak vergisi konusunda bir müddetliğine ertelemeye gidilebileceği söz ediliyor.
